3. Middelbare leeftijd, productiviteit 1

Ontwikkeling vanaf 12 jaar

Welke vier fasen geeft de ontwikkelingspsychologie?

1. Adolescent, identiteit

12 – 18 jaar

Een goede identiteitsontwikkeling tijdens de adolescentie is van cruciaal belang voor het vormen van een gezonde en zelfbewuste volwassene. Hieronder de kenmerken van een positieve identiteitsontwikkeling bij adolescenten:

Zelfvertrouwen, identiteit

- Ze hebben een goed gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Ze geloven in eigen capaciteiten.

- Ze hebben het vermogen om onafhankelijk te zijn en zelfstandig beslissingen te nemen.

- Ze maken zich los van ouderlijke controle en ontwikkelen een gevoel van autonomie.

- Ze staan open voor nieuwe ervaringen en ideeën.

Emoties, relaties

- Ze hebben het vermogen om emoties te herkennen en te begrijpen.

- Ze kunnen gezonde en ondersteunende relaties aangaan met leeftijdsgenoten, familie en anderen.

- Ze weten hoe conflicten op te lossen en er effectief over te communiceren.

Het is belangrijk op te merken dat identiteitsontwikkeling een complex proces is en dat niet alle adolescenten zich op dezelfde manier ontwikkelen. Sommigen kunnen moeite hebben met bepaalde aspecten van identiteitsvorming, en dat is normaal. Steun, begrip en begeleiding van ouders, verzorgers, leraren en andere vertrouwde volwassenen kunnen een cruciale rol spelen bij het bevorderen van een positieve identiteitsontwikkeling bij adolescenten.

2. Vroege volwassenheid, intimiteit

18 – 35 jaar

Een diepgaande en intense liefdesrelatie tussen een man en een vrouw kan verschillende kenmerken hebben die deze relatie uniek en betekenisvol maken. Het is belangrijk op te merken dat elke relatie uniek is en dat niet alle kenmerken op elke relatie van toepassing hoeven te zijn.
Hier zijn echter enkele veelvoorkomende kenmerken van een diepgaande en intense liefdesrelatie:

Emotionele binding en vertrouwen:

- Partners voelen een sterke emotionele band met elkaar.

- Ze tonen empathie voor elkaars emoties en bieden elkaar ondersteuning in moeilijke tijden.

- Ze begrijpen elkaars gevoelens en behoeften zonder woorden.

- Ze voelen een liefde voor elkaar die diep en onvoorwaardelijk is, ook met alle tekortkomingen.

- Ze delen fysieke intimiteit en genegenheid, wat hen helpt een diepe band te creëren.

- Ze vertrouwen elkaar volledig en zijn loyaal aan elkaar, waardoor ze zich veilig voelen in de relatie.

Respect:

- Ze respecteren elkaar als individuen en waarderen elkaars eigenschappen, interesses en prestaties.

- Ze kunnen openlijk met elkaar communiceren over hun gedachten, gevoelens en zorgen, zonder angst voor veroordeling.

- Ze kunnen conflicten en meningsverschillen op een gezonde en constructieve manier oplossen, zonder het respect voor elkaar te verliezen.

Het is essentieel om te onthouden dat een diepgaande en intense liefdesrelatie tijd en moeite vergt van beide partners. Het ontwikkelt zich in de loop van de tijd en kan worden versterkt door respect, communicatie en wederzijdse inzet.

3. Middelbare leeftijd, productiviteit

35 – ca. 65 jaar

Het waarmaken van je levensdoel op middelbare leeftijd is een prachtig streven en zeker haalbaar. Het is belangrijk om te onthouden dat leeftijd geen belemmering hoeft te zijn voor persoonlijke groei, prestaties en het najagen van je dromen.
Hier zijn een paar stappen die je kunnen helpen om je levensdoel te realiseren:

Stappen naar levensdoel:

- Neem de tijd om na te denken over wat jouw levensdoel eigenlijk is. Wat zijn je passies, waarden en wat wil je echt bereiken in het leven? Dit kan een diepgaand proces zijn, dus wees geduldig en eerlijk met jezelf.

- Het bereiken van je levensdoel kan uitdagend zijn en vraagt om vastberadenheid en doorzettingsvermogen. Laat je niet ontmoedigen door tegenslagen, maar zie ze als leermomenten en ga door.

- Zoek steun en inspiratie bij vrienden, familie of gelijkgestemde mensen. Een ondersteunend netwerk kan je motiveren en je door moeilijke tijden heen helpen.

- Terwijl je je richt op het waarmaken van je levensdoel, is het belangrijk om ook balans te behouden in andere aspecten van je leven, zoals gezondheid, relaties en ontspanning

- Positiviteit en optimistisme kunnen je helpen om gemotiveerd te blijven, zelfs als je voor moeilijk op te lossen uitdagingen komt te staan.

Onthoud dat het waarmaken van je levensdoel op elke leeftijd een reis is. Het is nooit te laat om je dromen na te jagen en te streven naar vervulling in het leven. Wees vriendelijk voor jezelf en geniet van de reis terwijl je stappen zet richting het realiseren van je levensdoel.

4. Late volwassenheid, tevredenheid

Vanaf ca. 65 jaar

Het is gebruikelijk dat mensen, vooral in hun latere volwassenheid, gaan nadenken over de zin van het leven. Naarmate we ouder worden, kunnen levenservaringen, prestaties en verlies van dierbaren ons ertoe brengen diepere vragen te stellen over het doel en de betekenis van ons bestaan. Hier zijn enkele veelvoorkomende perspectieven die late volwassenen kunnen hebben als ze terugkijken op de zin van het leven:

- De betekenis van het leven

- Veel mensen beseffen dat de betekenis van het leven niet zozeer ligt in materiële bezittingen of prestaties, maar eerder in de waardevolle ervaringen die ze hebben gehad en de relaties die ze hebben opgebouwd met anderen.

- Het kunnen terugkijken op een leven vol vreugde, liefde en verbondenheid met anderen kan als zeer zinvol worden ervaren.

- Voor anderen kan de zin van het leven te vinden zijn in de alledaagse, ogenschijnlijk kleine dingen: de schoonheid van de natuur, vreugde in het moment, het ervaren van plezier in dagelijkse activiteiten, en het cultiveren van dankbaarheid voor het leven zelf.

- Mensbeschouwing

- Mensbeschouwing vormt de kern van veel levensbeschouwingen en filosofieën. Het kan helpen om de fundamenten van onze geloofssystemen en overtuigingen te begrijpen en te versterken.

- Het is belangrijk op te merken dat de zoektocht naar de zin van het leven een zeer persoonlijke en subjectieve ervaring is. Wat voor de ene persoon betekenisvol is, kan voor een ander misschien niet zo belangrijk zijn.

- Het is een reis die zich gedurende het hele leven kan ontvouwen, en het is normaal dat het antwoord kan veranderen naarmate iemand nieuwe ervaringen opdoet en zich verder ontwikkelt.

- Het erkennen van de eigen waarden, overtuigingen en aspiraties is essentieel om de zin van het leven te ontdekken en een gevoel van vervulling te ervaren.

Aanvullend…

5. De Ego-integriteit van Erikson

Is het begrip ‘ego-integriteit’ gebonden aan leeftijd?

Nee, zegt Erik Erikson in zijn theorie, ego-integriteit is niet strikt gebonden aan leeftijd.
Echter, wel kenmerkend voor de fase van de late volwassenheid.

Hij stelt dat persoonlijke ontwikkeling een levenslang proces is en dat mensen op verschillende leeftijden verschillende psychosociale uitdagingen kunnen tegenkomen.

Waar gaat het om?

Ego-integriteit heeft verschillende kenmerken, waaronder:

Acceptatie van het leven: Volwassenen met ego-integriteit accepteren de gebeurtenissen en keuzes in hun leven, inclusief de onvermijdelijke fouten en teleurstellingen.

Tevredenheid: Ze ervaren een gevoel van tevredenheid over wat ze hebben bereikt en de paden die ze hebben bewandeld.

Zingeving: Ze hebben een dieper begrip van de betekenis van het leven en voelen zich verbonden met een groter geheel.

Verzoening met sterfelijkheid: Ego-integriteit houdt vaak in dat iemand vrede heeft gesloten met het naderende einde van het leven.

Wijsheid: Deze fase wordt ook geassocieerd met een grotere mate van wijsheid en begrip van het menselijk bestaan.

N.B. Houd er rekening mee dat deze kenmerken variëren van persoon tot persoon en dat niet iedereen deze fase op dezelfde manier doorloopt.

Bron: ChatGPT, gebaseerd op het werk van de psychiater Erik H. Erikson, 1971, Het kind en de samenleving, hfdst VII